Projekt grantowy pt: "Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym"
Projekt grantowy pt: "Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym" Gmina Radzymin realizuje projekt pt. „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym ”, dofinansowany z Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Oś priorytetowa II. Działanie 2.19 „Usprawnienie procesów inwestycyjno- budowlanych i planowania przestrzennego ”.
Celem Projektu jest zwiększenie potencjału instytucjonalnego administracji publicznej w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz usprawnienie procesów inwestycyjno- budowlanych.
Otrzymane środki finansowe przeznaczone są na realizację konsultacji społecznych w ramach zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego części obrębu Nowy Janków.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (mpzp) wykonywany jest dla części obszaru Nowy Janków obejmujący obszar około 100 ha, zamieszkały przez około 100 osób. Przewodnią przesłanką wykonania uaktualnienia mpzp na omawianym terenie jest ujęcie w nim projektowanej drogi wojewódzkiej 635, stanowiącej połączenie projektowanej trasy S8 z terenami gminy Radzymin oraz gminy Wołomin. Specyfika planu: plan w opracowaniu głównie z przyczyny zewnętrznej – powstania drogi,a nie z przyczyny znacznej ilości wniosków mieszkańców. Plan dla obszaru – sołectwa Nowy Janków będzie stanowił znaczącą zmianę związaną z zaprojektowaniem drogi wojewódzkiej oraz przekształceniem gruntów rolnych na tereny nierolnicze , z możliwością wykorzystania na cele usługowe i przemysłowe. Plan stwarza warunki dla wykorzystania potencjału i aktywizacji gospodarczej terenów przyległych do dróg ( krajowej i wojewódzkiej) oraz daje w perspektywie możliwość stworzenia nowych miejsc pracy. Projektowane rozwiązania planu w zakresie funkcjonalnym i przestrzennym będą zgodne z kierunkami i polityką przestrzenną zawartą w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radzymin (uchwała nr 470/ XXXII/2009 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 20 listopada 2009 r.). Uchwalenie mpzp oraz realizacja planowanych inwestycji pociągnie za sobą intensywny rozwój mikroregionu, który będzie stanowił obszar zlokalizowany przy strategicznym układzie komunikacyjnym - przy trasie przejazdowej, łączącej gminy z Miastem Stołecznym Warszawa i drogą ekspresową S8 n Warszawa - Białystok, która jest częścią międzynarodowej trasy relacji Warszawa – Helsinki (tzw. Via Baltica). Diagnoza aktualnego stanu: coraz wyraźniejsze jest bezpośrednie oddziaływanie aglomeracji warszawskiej na rozwój terenów objętych jej wpływem. Polega on głównie na realizacji przez inwestorów z miasta zabudowy mieszkaniowej, a także kształtowanie się funkcji rekreacyjnej. W związku z tym za zasadniczy czynnik wpływający na rozwój przedmiotowego obszaru uważa się wzrost zapotrzebowania przede wszystkim na tereny mieszkaniowe, zapewniające lepsze warunki życia (dążenie do posiadania własnego domu z ogrodem). Urbanizacja osadnictwa wiejskiego powoduje istotne przemiany w strukturze demograficznej, ekonomicznej i przestrzenno - technicznej. Ekonomiczny aspekt urbanizacji wyraża się głównie w strukturze ludności według źródeł utrzymania i w strukturze zawodowej. Widoczny jest stały wzrost liczby mieszkańców utrzymujących się ze źródeł pozarolniczych, wynikający z przechodzenia ludności rolniczej do pracy w innych działach gospodarki. W zakresie ekonomiczno- przestrzennym sukcesywnie następują zmiany w charakterze i sposobie zabudowy, jej jakości oraz strukturze użytkowania ziemi. Indywidualne budownictwo mieszkaniowe na tych terenach jest jednym z głównych czynników kształtujących zagospodarowanie przestrzenne i strukturę funkcjonalną. Obszar zamieszkiwany jest przez różne grupy społeczne i zawodowe ludności. Okoliczne miasta przyciągają mieszkańców. W szczególności Warszawa jest punktem docelowej migracji dla wielu z nich. Jednocześnie następuje proces odpływu mieszkańców poza miasto. Te ruchy wpływają nie tylko na rozmieszczenie ludności, ale przyczyniają się również do zmiany i większego zróżnicowania struktury demograficznej i społeczno- zawodowej ludności analizowanego terenu. Zmiana planu przełoży się na zaktywizowanie gospodarcze terenów, głównie obszarów położonych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej (jako stref aktywności gospodarczej), stworzenie na tych terenach warunków dla rozwoju przedsiębiorstw, w tym MŚP, utworzenie nowych miejsc pracy oraz nowych rodzajów działalności gospodarczej, a w konsekwencji poprawę sytuacji gospodarczej oraz jakości życia mieszkańców wsi i terenów ościennych. Efektem ma być poprawa bytu mieszkańców wsi w wyniku zaistnienia nowych możliwości osiedlania , inwestowania, rozwoju usług, tworzenia miejsc pracy oraz zarobkowania poza rolnictwem. Teren Nowego Jankowa może stanowić więc pod wieloma względami atrakcyjny obszar inwestycyjny. Należy oczekiwać , iż po zmianie planu będzie intensywnie rozwijało się budownictwo mieszkaniowe oraz drobna i średnia przedsiębiorczość, przyczyniając się do dalszego przekształcania struktury przestrzennej i społecznej. Dzięki temu ten teren ma szanse stać się silnym zapleczem gospodarczym, w szczególności dla miast: Radzymin i Wołomin.
INDYWIDUALNY PLAN KONSULTACJI
Opracowany, w ramach projektu grantowego, Indywidualny Plan Konsultacji (IPK) obejmuje pogłębione konsultacje społeczne przedmiotowego aktu planowania przestrzennego tego dokumentu. Przez pogłębione konsultacje rozumie się konsultacje wykraczające poza wymogi nakładane na gminę na mocy przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. IPK obejmuje 2 etapy konsultacji projektu planu. Pierwszy etap to okres pomiędzy podjęciem przez Radę Miejską uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu, a sporządzeniem projektu dokumentu i wystąpieniem o opinię do gminnej komisji urbanistyczno- architektonicznej. Drugi etap konsultacji obejmuje okres od wyłożenia projektu dokumentu do publicznego wglądu do momentu jego przedłożenia Radzie Miejskiej do uchwalenia. Wybrane techniki konsultacyjne to:
1. badanie ankietowe z ankieterem ( termin realizacji: grudzień 2016 r.); 2. spotkanie otwarte (termin realizacji:19 stycznia 2017 r.); 3. badanie ankietowe metodą internetową (termin realizacji: od 23 stycznia do 5 lutego 2017 r.) 4. terenowy punkt konsultacyjny ( planowany termin realizacj:i marzec-kwiecień-maj b.r.).
Uzasadnienie konsultacji: Ustawa o planowaniu I zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku nakłada na gminę obowiązek konsultowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ( mpzp). Procedury ustawowe wyznaczają minimalny zakres działań konsultacyjnych, które samorząd musi zrealizować, żeby procedura planistyczna była uznana za zgodną z prawem. Mieszkańcy mają więc możliwość konsultowania miejscowych planów i dzięki temu mogą mieć wpływ na wygląd i rozwój swojego najbliższego otoczenia. Sformalizowane działania często jednak nie sprawdzają się i nie są wystarczające. Trudności z efektywnym zaangażowaniem się mieszkańców w procesy planowania przestrzennego leżą oczywiście po wszystkich stronach procesu. Mogą być spowodowane np. barierą informacyjną. Trzeba przy tym przyznać, iż bardzo często bierność mieszkańców spowodowana jest brakiem orientacji w sprawach publicznych, niedoinformowaniem i niedostateczną wiedzą z zakresu procedur planistycznych.
Krótki opis wybranych technik konsultacyjnych
Badanie ankietowe z ankieterem
Badania ankietowe z ankieterem przeprowadzone w terenie - to technika służąca badaniu pojedynczych osób lub małych grup osób, w trakcie którego można poznać fakty oraz opinie na temat konsultowanej kwestii (technika face-to- face). Badanie ankietowe w terenie polega na przeprowadzeniu wywiadów z mieszkańcami z wykorzystaniem papierowej ankiety/kwestionariusza. W trakcie ankietyzacji każdy rozmówca jest traktowany indywidualnie i w szczególny sposób poprzez dostosowanie tempa, rodzaju i kolejności zadawanych pytań - mając na względzie efektywność realizowanej techniki. Jest to technika, która pozwala na dogłębne poznanie i jednoczesne zrozumienie problemu. Można pozyskać dużą liczbę różnorodnych opinii w dość krótkim czasie. Zaletą tej techniki jest możliwość poznania poglądów na różne tematy związane ze zmianą planu. Ze względu na specyfikę terenu (obszar typowo wiejski) badanie będzie miało postać tradycyjną, czyli papierową. Tego typu badania ankietowe umożliwiają bezpośredni kontakt mieszkańców z ankieterem. Zaletą tej techniki możliwość zebrania dużej liczby opinii, wniosków itp. od mieszkańców, których zmiana planu dotyczy. Co ważne, badanie będzie wykorzystane w stosunku do osób wyłączonych z głównego nurtu konsultacji. Zdiagnozowano, iż w Nowym Jankowie , na terenie objętym zmianą planu jest 31 domostw, które należy objąć badaniem . Zakłada się przeprowadzenie wywiadów we wszystkich gospodarstwach domowych , z co najmniej jednym przedstawicielem gospodarstwa domowego. W związku z tym zakłada się wielkość próby na 47 osób.
Spotkanie otwarte
Spotkanie otwarte to typowa technika konsultacyjna. Jako jedna z najczęściej stosowanych technik, pozwala wziąć udział w konsultacjach wszystkim zainteresowanym tematem. Jest dobrym narzędziem prezentacji planowanych zmian i rozwiązań dla mieszkańców gminy, którzy przebywając na co dzień na wspólnej przestrzeni, zazwyczaj nie prowadzą ze sobą rozmów oraz nie próbują wypracowywać wspólnych rozwiązań. Podczas spotkania uczestnicy mogą formułować swoje opinie oraz zadawać pytania przedstawicielom urzędu bądź ekspertom.
Spotkanie otwarte: - umożliwi przedstawienie planu zmiany szerokiej grupie zainteresowanych; - umożliwi zebranie propozycji, wniosków i opinii uczestników; - zapewni możliwość wypowiedzenia się uczestnikom na konkretny (ważny dla nich) temat; - umożliwi zgłaszanie wniosków i propozycji zmian; - stworzy warunki do budowy wspólnego stanowiska, wspólnych opinii dla osób, które na co dzień nie mają takiej okazji; - zapewni możliwość odpowiedzi na pytania i pojawiające się wątpliwości; - umożliwi dyskusję i wymianę poglądów; - umożliwi aktywne współdziałanie mieszkańców w podejmowaniu decyzji dotyczących ich najbliższego otoczenia; - umożliwi wymianę opinii pomiędzy mieszkańcami i przedstawicielami Samorządu gminnego.
Zastosowanie tej techniki pozwoli mieszkańcom /osobom zainteresowanym aktywnie włączyć się w plan już na etapie jego opracowywania. Umożliwi także projektantom, czy też stronom zainteresowanym, wybór optymalnego wariantu rozwiązania projektowego uwzględniającego możliwie najwięcej postulatów zainteresowanych stron. Organizacja takiego spotkania pozwala na aktywne współdziałanie mieszkańców w podejmowaniu decyzji dotyczących ich najbliższego otoczenia – jest to kluczowy element partycypacji społecznej.
Badanie ankietowe metodą internetową
Przeprowadzenie badania ankietowego metodą on-line na internetowej platformie do konsultacji społecznych da mieszkańcom poczucie, że prowadzone konsultacje nie mają charakteru jednorazowego i przypadkowego, a są celowym i przemyślanym przedsięwzięciem w obszarze partycypacyjnego zarządzania Gminą Radzymin . Do zalet tej metody należy z całą pewnością zaktywizowanie i mobilizacja ludzi młodych, osób niepełnosprawnych, a także innych mających trudności z przemieszczaniem się np. matek z małymi dziećmi.
Strona internetowa będzie miejscem, gdzie zostaną umieszczone materiały planistyczne (np. adekwatnie do etapu konsultacji mapa terenu objętego zmianą planu, ankieta internetowa oraz informacje dotyczące konsultacji, ze szczególnym podkreśleniem ich roli w procedurze planowania przestrzennego. Przedmiotowe narzędzie internetowe będzie uwzględniało w szczególności opracowanie i wdrożenie techniki konsultacyjnej przydatnej do konsultacji społecznych planów zagospodarowania przestrzennego, tzn. badania ankietowego metodą internetową (on-line).
Celem Serwisu Informatycznego będzie także komunikacja Urzędu ze społecznością lokalną w celu przekazywania i pozyskiwania informacji na temat konkretnej inicjatywy, w tym konsultacji społecznych w zakresie planów zagospodarowania przestrzennego. Konsultacje internetowe cechują niskie koszty i terminy realizacji; nie wymagają druku formularzy, ani opłacania ankieterów, a ich wyniki mogą być publikowane bardzo szybko. Ponadto prezentowane publiczne wyniki dają możliwość mobilizacji zwolenników mniej liczniej reprezentowanych opinii.
Przedmiotowa technika konsultacyjna będzie szeroko promowana poprzez plakaty, ulotki, informacje umieszczane na stronie www.radzymin.pl i na portalu społecznościowym „Facebook”, a także w trakcie realizacji spotkania otwartego. Badanie ankietowe metodą internetową on-line ( ankieta internetowa) umożliwi zbieranie opinii oraz agregowanie danych w raportach z konsultacji, także w postaci graficznej. Technika ta jest obiecującym sposobem konsultacji ze względu na możliwość szerokiego zastosowania i łatwość w obsłudze.
Ankieta internetowa zapewni przystępne dotarcie do mieszkańców i ułatwi im dostęp o każdym czasie do materiałów konsultacyjnych, co będzie dla interesariuszy wymiernym i bardzo praktycznym wsparciem w zakresie aktywnego udziału w konsultacjach. Doświadczenia samorządu z przeprowadzonych dotychczas konsultacji społecznych wskazują, iż najwięcej problemów sprawia zaangażowanie mieszkańców i pasywna postawa znacznej ich części ( ludzie rzadko angażują się w werbalizację własnych opinii) . Rozwiązaniem może być odejście od pasywnych mechanizmów partycypacji społecznej na rzecz aktywnego zbierania informacji poszerzenia forum dialogu o osoby dotychczas słabo zaangażowane w życie lokalne. Takim sposobem jest internetowe badanie ankietowe, tym bardziej, że większość gospodarstw ma dostęp do Internetu. Takie badanie jest tańsze, bardziej aktywne i coraz bardziej popularne. Do zalet tej metody należy z całą pewnością zaktywizowanie i mobilizacja ludzi młodych, osób niepełnosprawnych, a także innych mających trudności z przemieszczaniem się, np. matek z małymi dziećmi. Prezentowane publiczne wyniki dają możliwość mobilizacji zwolenników mniej liczniej reprezentowanych opinii. Ankieta internetowa, charakteryzująca się prostotą obsługi, umożliwi łatwe dotarcie mieszkańcom i innym osobom zainteresowanym do wyrażenia swojej opinii nsa temat zmiany planu miejscowego.
Zamieszczone na platformie materiały edukacyjne z zakresu konsultacji społecznych (np. zamieszczenie broszury informacyjnej na temat procedury uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i innych materiałów urbanistycznych może być przydatne w zdobyciu podstawowych informacji z zakresu gospodarki przestrzennej). Dostępność, co do zasady tej techniki konsultacyjnej, pozwoli na efektywne (interaktywne) planowanie przestrzeni. Barierą w wykorzystaniu tej techniki może być dostępność dla potencjalnych użytkowników – zwłaszcza osób starszych. Należy jednak wziąć pod uwagę, że narzędzia internetowe stają się coraz bardziej powszechne.
Terenowy punkt konsultacyjny
Punkt konsultacyjny (terenowy) jest miejscem, w którym mieszkańcy będą mogli zapoznać się z materiałami konsultacyjnymi tj. projektem planu, złożyć swoje uwagi, przedyskutować z kompetentnymi osobami interesujące ich kwestie. Punkt konsultacyjny będzie zlokalizowany w miejscu, w którym chętnie przebywają mieszkańcy, będzie dostępny dla mieszkańców w ucz Zakłada się działanie punktu 3 x po 6 godzin. W celu zwiększenia dostępności dla mieszkańców planuje się organizację punktu w piątki i soboty w różnych godzinach. W punkcie będzie obecny moderator / ekspert oraz pomocnik. Punkt konsultacyjny pozwoli na uzyskanie opinii od osób, do których trudno jest dotrzeć z informacją o konsultacjach (np. osobom starszym , niepełnosprawnym, mającym kłopoty z dotarciem np. do siedziby Urzędu), bądź słabo zmotywowanych do wzięcia udziału w konsultacjach. Pozwali nagłośnić przedmiot konsultacji, dotrzeć do różnych osób. Będzie także efektywnym instrumentem edukacyjnym o przedmiocie konsultacji.
Punkt konsultacyjny: - umożliwi zebranie opinii od mieszkańców, którzy najprawdopodobniej nie wzięliby udziału w konsultacjach; - umożliwi dotarcie do konkretnych grup mieszkańców np. osobom starszym i niepełnosprawnym; - przybliży mieszkańcom przedmiot konsultacji; - umożliwia spotkać się z jak największą liczbą mieszkańców.
Podstawowym zadaniem tej formy konsultacji społecznych jest przedstawienie jak największej liczbie mieszkańców Nowego Jankowa i pozostałym interesariuszom projektu planu oraz zebranie ewentualnych uwag do jego treści. Punkt konsultacyjny pozwoli efektywnie budować wizerunek lokalnych Władz, otwartych na partycypacyjne metody zarządzania gminą.
Cele konsultacji: ◾jak najwcześniejsze i jak najszersze włączenie mieszkańców gminy w proces planowania przestrzennego; ◾edukowanie społeczeństwa w sprawach zagospodarowania przestrzennego, usprawnienie dialogu społecznego; ◾lepsze poznanie potrzeb mieszkańców i potencjalnych inwestorów, lepsze dopasowanie rozwiązań planistycznych do oczekiwań społecznych - zwiększenie akceptacji prowadzonych prac projektowych, pozyskanie społecznego zrozumienia dla projektowanych rozwiązań ( zmniejszenie liczby konfliktów).
Cele strategiczne partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym: ◾budowanie społeczeństwa obywatelskiego, budowanie poczucia współodpowiedzialności i sprawczości wśród mieszkańców; ◾budowanie wzajemnego zaufania i zrozumienia między sektorem publicznym ( samorządowym ) a obywatelskim ( społecznym); ◾wypracowanie dobrych praktyk z zakresu partycypacji społecznej.
Wprowadzenie dodatkowych (czyli „pogłębionych”) i nieobjętych ustawą, konsultacji pozwala zachować elastyczność w procesie projektowania planu, a także niwelować konflikty - poprzez ich rozwiązywanie jeszcze przed przeprowadzeniem wymaganej prawem dyskusji publicznej. Władze samorządowe Gminy Radzymin dążą do tego, aby pogłębione konsultacje społeczne stały się ważnym elementem budowania zaufania pomiędzy wszystkimi stronami uczestniczącymi w procedurze planistycznej oraz tworzenia rzeczywistych relacji partnerskich pomiędzy sektorem publicznym a społecznością lokalną. Zastosowanie różnych narzędzi i technik konsultacyjnych pozwoli na dobrą praktykę - partycypację społeczną w planowaniu przestrzennym. Uczestnictwo Gminy Radzymin w Projekcie pt. „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym ” pozwoli wypracować i wypromować w środowisku lokalnym „dobre praktyki” konsultacji oraz upowszechnić idę partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym.
Rola partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym.
Partycypować to znaczy uczestniczyć. Stąd też partycypacja społeczna oznacza uczestnictwo mieszkańców danego terenu w podejmowaniu decyzji, które ich bezpośrednio dotyczą, czyli wiąże się z zaangażowaniem społecznym w projektowanie przestrzeni. Ze względu na to, iż podstawą partycypacji jest partnerska współpraca pomiędzy sektorem społecznym i publicznym - partycypacja stanowi integralną część nowoczesnego zarządzania sferą publiczną.
Planowanie przestrzenne jest dziedziną, w której obecność konsultacji społecznych ma szczególnie znaczenie, ponieważ ustalenia planów miejscowych dotyczą żywotnych interesów zarówno całej społeczności lokalnej, jak i poszczególnych jej członków.
Opracowała: Halina Grzelak – kierownik Ref. Partycypacji i Polityki Społecznej w Urzędzie Miasta i Gminy Radzymin
Projekt grantowy pt: "Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym" Gmina Radzymin realizuje projekt pt. „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym ”, dofinansowany z Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Oś priorytetowa II. Działanie 2.19 „Usprawnienie procesów inwestycyjno- budowlanych i planowania przestrzennego ”.
Celem Projektu jest zwiększenie potencjału instytucjonalnego administracji publicznej w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz usprawnienie procesów inwestycyjno- budowlanych.
Otrzymane środki finansowe przeznaczone są na realizację konsultacji społecznych w ramach zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego części obrębu Nowy Janków.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (mpzp) wykonywany jest dla części obszaru Nowy Janków obejmujący obszar około 100 ha, zamieszkały przez około 100 osób. Przewodnią przesłanką wykonania uaktualnienia mpzp na omawianym terenie jest ujęcie w nim projektowanej drogi wojewódzkiej 635, stanowiącej połączenie projektowanej trasy S8 z terenami gminy Radzymin oraz gminy Wołomin. Specyfika planu: plan w opracowaniu głównie z przyczyny zewnętrznej – powstania drogi,a nie z przyczyny znacznej ilości wniosków mieszkańców. Plan dla obszaru – sołectwa Nowy Janków będzie stanowił znaczącą zmianę związaną z zaprojektowaniem drogi wojewódzkiej oraz przekształceniem gruntów rolnych na tereny nierolnicze , z możliwością wykorzystania na cele usługowe i przemysłowe. Plan stwarza warunki dla wykorzystania potencjału i aktywizacji gospodarczej terenów przyległych do dróg ( krajowej i wojewódzkiej) oraz daje w perspektywie możliwość stworzenia nowych miejsc pracy. Projektowane rozwiązania planu w zakresie funkcjonalnym i przestrzennym będą zgodne z kierunkami i polityką przestrzenną zawartą w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radzymin (uchwała nr 470/ XXXII/2009 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 20 listopada 2009 r.). Uchwalenie mpzp oraz realizacja planowanych inwestycji pociągnie za sobą intensywny rozwój mikroregionu, który będzie stanowił obszar zlokalizowany przy strategicznym układzie komunikacyjnym - przy trasie przejazdowej, łączącej gminy z Miastem Stołecznym Warszawa i drogą ekspresową S8 n Warszawa - Białystok, która jest częścią międzynarodowej trasy relacji Warszawa – Helsinki (tzw. Via Baltica). Diagnoza aktualnego stanu: coraz wyraźniejsze jest bezpośrednie oddziaływanie aglomeracji warszawskiej na rozwój terenów objętych jej wpływem. Polega on głównie na realizacji przez inwestorów z miasta zabudowy mieszkaniowej, a także kształtowanie się funkcji rekreacyjnej. W związku z tym za zasadniczy czynnik wpływający na rozwój przedmiotowego obszaru uważa się wzrost zapotrzebowania przede wszystkim na tereny mieszkaniowe, zapewniające lepsze warunki życia (dążenie do posiadania własnego domu z ogrodem). Urbanizacja osadnictwa wiejskiego powoduje istotne przemiany w strukturze demograficznej, ekonomicznej i przestrzenno - technicznej. Ekonomiczny aspekt urbanizacji wyraża się głównie w strukturze ludności według źródeł utrzymania i w strukturze zawodowej. Widoczny jest stały wzrost liczby mieszkańców utrzymujących się ze źródeł pozarolniczych, wynikający z przechodzenia ludności rolniczej do pracy w innych działach gospodarki. W zakresie ekonomiczno- przestrzennym sukcesywnie następują zmiany w charakterze i sposobie zabudowy, jej jakości oraz strukturze użytkowania ziemi. Indywidualne budownictwo mieszkaniowe na tych terenach jest jednym z głównych czynników kształtujących zagospodarowanie przestrzenne i strukturę funkcjonalną. Obszar zamieszkiwany jest przez różne grupy społeczne i zawodowe ludności. Okoliczne miasta przyciągają mieszkańców. W szczególności Warszawa jest punktem docelowej migracji dla wielu z nich. Jednocześnie następuje proces odpływu mieszkańców poza miasto. Te ruchy wpływają nie tylko na rozmieszczenie ludności, ale przyczyniają się również do zmiany i większego zróżnicowania struktury demograficznej i społeczno- zawodowej ludności analizowanego terenu. Zmiana planu przełoży się na zaktywizowanie gospodarcze terenów, głównie obszarów położonych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej (jako stref aktywności gospodarczej), stworzenie na tych terenach warunków dla rozwoju przedsiębiorstw, w tym MŚP, utworzenie nowych miejsc pracy oraz nowych rodzajów działalności gospodarczej, a w konsekwencji poprawę sytuacji gospodarczej oraz jakości życia mieszkańców wsi i terenów ościennych. Efektem ma być poprawa bytu mieszkańców wsi w wyniku zaistnienia nowych możliwości osiedlania , inwestowania, rozwoju usług, tworzenia miejsc pracy oraz zarobkowania poza rolnictwem. Teren Nowego Jankowa może stanowić więc pod wieloma względami atrakcyjny obszar inwestycyjny. Należy oczekiwać , iż po zmianie planu będzie intensywnie rozwijało się budownictwo mieszkaniowe oraz drobna i średnia przedsiębiorczość, przyczyniając się do dalszego przekształcania struktury przestrzennej i społecznej. Dzięki temu ten teren ma szanse stać się silnym zapleczem gospodarczym, w szczególności dla miast: Radzymin i Wołomin.
INDYWIDUALNY PLAN KONSULTACJI
Opracowany, w ramach projektu grantowego, Indywidualny Plan Konsultacji (IPK) obejmuje pogłębione konsultacje społeczne przedmiotowego aktu planowania przestrzennego tego dokumentu. Przez pogłębione konsultacje rozumie się konsultacje wykraczające poza wymogi nakładane na gminę na mocy przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. IPK obejmuje 2 etapy konsultacji projektu planu. Pierwszy etap to okres pomiędzy podjęciem przez Radę Miejską uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu, a sporządzeniem projektu dokumentu i wystąpieniem o opinię do gminnej komisji urbanistyczno- architektonicznej. Drugi etap konsultacji obejmuje okres od wyłożenia projektu dokumentu do publicznego wglądu do momentu jego przedłożenia Radzie Miejskiej do uchwalenia. Wybrane techniki konsultacyjne to:
1. badanie ankietowe z ankieterem ( termin realizacji: grudzień 2016 r.); 2. spotkanie otwarte (termin realizacji:19 stycznia 2017 r.); 3. badanie ankietowe metodą internetową (termin realizacji: od 23 stycznia do 5 lutego 2017 r.) 4. terenowy punkt konsultacyjny ( planowany termin realizacj:i marzec-kwiecień-maj b.r.).
Uzasadnienie konsultacji: Ustawa o planowaniu I zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku nakłada na gminę obowiązek konsultowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ( mpzp). Procedury ustawowe wyznaczają minimalny zakres działań konsultacyjnych, które samorząd musi zrealizować, żeby procedura planistyczna była uznana za zgodną z prawem. Mieszkańcy mają więc możliwość konsultowania miejscowych planów i dzięki temu mogą mieć wpływ na wygląd i rozwój swojego najbliższego otoczenia. Sformalizowane działania często jednak nie sprawdzają się i nie są wystarczające. Trudności z efektywnym zaangażowaniem się mieszkańców w procesy planowania przestrzennego leżą oczywiście po wszystkich stronach procesu. Mogą być spowodowane np. barierą informacyjną. Trzeba przy tym przyznać, iż bardzo często bierność mieszkańców spowodowana jest brakiem orientacji w sprawach publicznych, niedoinformowaniem i niedostateczną wiedzą z zakresu procedur planistycznych.
Krótki opis wybranych technik konsultacyjnych
Badanie ankietowe z ankieterem
Badania ankietowe z ankieterem przeprowadzone w terenie - to technika służąca badaniu pojedynczych osób lub małych grup osób, w trakcie którego można poznać fakty oraz opinie na temat konsultowanej kwestii (technika face-to- face). Badanie ankietowe w terenie polega na przeprowadzeniu wywiadów z mieszkańcami z wykorzystaniem papierowej ankiety/kwestionariusza. W trakcie ankietyzacji każdy rozmówca jest traktowany indywidualnie i w szczególny sposób poprzez dostosowanie tempa, rodzaju i kolejności zadawanych pytań - mając na względzie efektywność realizowanej techniki. Jest to technika, która pozwala na dogłębne poznanie i jednoczesne zrozumienie problemu. Można pozyskać dużą liczbę różnorodnych opinii w dość krótkim czasie. Zaletą tej techniki jest możliwość poznania poglądów na różne tematy związane ze zmianą planu. Ze względu na specyfikę terenu (obszar typowo wiejski) badanie będzie miało postać tradycyjną, czyli papierową. Tego typu badania ankietowe umożliwiają bezpośredni kontakt mieszkańców z ankieterem. Zaletą tej techniki możliwość zebrania dużej liczby opinii, wniosków itp. od mieszkańców, których zmiana planu dotyczy. Co ważne, badanie będzie wykorzystane w stosunku do osób wyłączonych z głównego nurtu konsultacji. Zdiagnozowano, iż w Nowym Jankowie , na terenie objętym zmianą planu jest 31 domostw, które należy objąć badaniem . Zakłada się przeprowadzenie wywiadów we wszystkich gospodarstwach domowych , z co najmniej jednym przedstawicielem gospodarstwa domowego. W związku z tym zakłada się wielkość próby na 47 osób.
Spotkanie otwarte
Spotkanie otwarte to typowa technika konsultacyjna. Jako jedna z najczęściej stosowanych technik, pozwala wziąć udział w konsultacjach wszystkim zainteresowanym tematem. Jest dobrym narzędziem prezentacji planowanych zmian i rozwiązań dla mieszkańców gminy, którzy przebywając na co dzień na wspólnej przestrzeni, zazwyczaj nie prowadzą ze sobą rozmów oraz nie próbują wypracowywać wspólnych rozwiązań. Podczas spotkania uczestnicy mogą formułować swoje opinie oraz zadawać pytania przedstawicielom urzędu bądź ekspertom.
Spotkanie otwarte: - umożliwi przedstawienie planu zmiany szerokiej grupie zainteresowanych; - umożliwi zebranie propozycji, wniosków i opinii uczestników; - zapewni możliwość wypowiedzenia się uczestnikom na konkretny (ważny dla nich) temat; - umożliwi zgłaszanie wniosków i propozycji zmian; - stworzy warunki do budowy wspólnego stanowiska, wspólnych opinii dla osób, które na co dzień nie mają takiej okazji; - zapewni możliwość odpowiedzi na pytania i pojawiające się wątpliwości; - umożliwi dyskusję i wymianę poglądów; - umożliwi aktywne współdziałanie mieszkańców w podejmowaniu decyzji dotyczących ich najbliższego otoczenia; - umożliwi wymianę opinii pomiędzy mieszkańcami i przedstawicielami Samorządu gminnego.
Zastosowanie tej techniki pozwoli mieszkańcom /osobom zainteresowanym aktywnie włączyć się w plan już na etapie jego opracowywania. Umożliwi także projektantom, czy też stronom zainteresowanym, wybór optymalnego wariantu rozwiązania projektowego uwzględniającego możliwie najwięcej postulatów zainteresowanych stron. Organizacja takiego spotkania pozwala na aktywne współdziałanie mieszkańców w podejmowaniu decyzji dotyczących ich najbliższego otoczenia – jest to kluczowy element partycypacji społecznej.
Badanie ankietowe metodą internetową
Przeprowadzenie badania ankietowego metodą on-line na internetowej platformie do konsultacji społecznych da mieszkańcom poczucie, że prowadzone konsultacje nie mają charakteru jednorazowego i przypadkowego, a są celowym i przemyślanym przedsięwzięciem w obszarze partycypacyjnego zarządzania Gminą Radzymin . Do zalet tej metody należy z całą pewnością zaktywizowanie i mobilizacja ludzi młodych, osób niepełnosprawnych, a także innych mających trudności z przemieszczaniem się np. matek z małymi dziećmi.
Strona internetowa będzie miejscem, gdzie zostaną umieszczone materiały planistyczne (np. adekwatnie do etapu konsultacji mapa terenu objętego zmianą planu, ankieta internetowa oraz informacje dotyczące konsultacji, ze szczególnym podkreśleniem ich roli w procedurze planowania przestrzennego. Przedmiotowe narzędzie internetowe będzie uwzględniało w szczególności opracowanie i wdrożenie techniki konsultacyjnej przydatnej do konsultacji społecznych planów zagospodarowania przestrzennego, tzn. badania ankietowego metodą internetową (on-line).
Celem Serwisu Informatycznego będzie także komunikacja Urzędu ze społecznością lokalną w celu przekazywania i pozyskiwania informacji na temat konkretnej inicjatywy, w tym konsultacji społecznych w zakresie planów zagospodarowania przestrzennego. Konsultacje internetowe cechują niskie koszty i terminy realizacji; nie wymagają druku formularzy, ani opłacania ankieterów, a ich wyniki mogą być publikowane bardzo szybko. Ponadto prezentowane publiczne wyniki dają możliwość mobilizacji zwolenników mniej liczniej reprezentowanych opinii.
Przedmiotowa technika konsultacyjna będzie szeroko promowana poprzez plakaty, ulotki, informacje umieszczane na stronie www.radzymin.pl i na portalu społecznościowym „Facebook”, a także w trakcie realizacji spotkania otwartego. Badanie ankietowe metodą internetową on-line ( ankieta internetowa) umożliwi zbieranie opinii oraz agregowanie danych w raportach z konsultacji, także w postaci graficznej. Technika ta jest obiecującym sposobem konsultacji ze względu na możliwość szerokiego zastosowania i łatwość w obsłudze.
Ankieta internetowa zapewni przystępne dotarcie do mieszkańców i ułatwi im dostęp o każdym czasie do materiałów konsultacyjnych, co będzie dla interesariuszy wymiernym i bardzo praktycznym wsparciem w zakresie aktywnego udziału w konsultacjach. Doświadczenia samorządu z przeprowadzonych dotychczas konsultacji społecznych wskazują, iż najwięcej problemów sprawia zaangażowanie mieszkańców i pasywna postawa znacznej ich części ( ludzie rzadko angażują się w werbalizację własnych opinii) . Rozwiązaniem może być odejście od pasywnych mechanizmów partycypacji społecznej na rzecz aktywnego zbierania informacji poszerzenia forum dialogu o osoby dotychczas słabo zaangażowane w życie lokalne. Takim sposobem jest internetowe badanie ankietowe, tym bardziej, że większość gospodarstw ma dostęp do Internetu. Takie badanie jest tańsze, bardziej aktywne i coraz bardziej popularne. Do zalet tej metody należy z całą pewnością zaktywizowanie i mobilizacja ludzi młodych, osób niepełnosprawnych, a także innych mających trudności z przemieszczaniem się, np. matek z małymi dziećmi. Prezentowane publiczne wyniki dają możliwość mobilizacji zwolenników mniej liczniej reprezentowanych opinii. Ankieta internetowa, charakteryzująca się prostotą obsługi, umożliwi łatwe dotarcie mieszkańcom i innym osobom zainteresowanym do wyrażenia swojej opinii nsa temat zmiany planu miejscowego.
Zamieszczone na platformie materiały edukacyjne z zakresu konsultacji społecznych (np. zamieszczenie broszury informacyjnej na temat procedury uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i innych materiałów urbanistycznych może być przydatne w zdobyciu podstawowych informacji z zakresu gospodarki przestrzennej). Dostępność, co do zasady tej techniki konsultacyjnej, pozwoli na efektywne (interaktywne) planowanie przestrzeni. Barierą w wykorzystaniu tej techniki może być dostępność dla potencjalnych użytkowników – zwłaszcza osób starszych. Należy jednak wziąć pod uwagę, że narzędzia internetowe stają się coraz bardziej powszechne.
Terenowy punkt konsultacyjny
Punkt konsultacyjny (terenowy) jest miejscem, w którym mieszkańcy będą mogli zapoznać się z materiałami konsultacyjnymi tj. projektem planu, złożyć swoje uwagi, przedyskutować z kompetentnymi osobami interesujące ich kwestie. Punkt konsultacyjny będzie zlokalizowany w miejscu, w którym chętnie przebywają mieszkańcy, będzie dostępny dla mieszkańców w ucz Zakłada się działanie punktu 3 x po 6 godzin. W celu zwiększenia dostępności dla mieszkańców planuje się organizację punktu w piątki i soboty w różnych godzinach. W punkcie będzie obecny moderator / ekspert oraz pomocnik. Punkt konsultacyjny pozwoli na uzyskanie opinii od osób, do których trudno jest dotrzeć z informacją o konsultacjach (np. osobom starszym , niepełnosprawnym, mającym kłopoty z dotarciem np. do siedziby Urzędu), bądź słabo zmotywowanych do wzięcia udziału w konsultacjach. Pozwali nagłośnić przedmiot konsultacji, dotrzeć do różnych osób. Będzie także efektywnym instrumentem edukacyjnym o przedmiocie konsultacji.
Punkt konsultacyjny: - umożliwi zebranie opinii od mieszkańców, którzy najprawdopodobniej nie wzięliby udziału w konsultacjach; - umożliwi dotarcie do konkretnych grup mieszkańców np. osobom starszym i niepełnosprawnym; - przybliży mieszkańcom przedmiot konsultacji; - umożliwia spotkać się z jak największą liczbą mieszkańców.
Podstawowym zadaniem tej formy konsultacji społecznych jest przedstawienie jak największej liczbie mieszkańców Nowego Jankowa i pozostałym interesariuszom projektu planu oraz zebranie ewentualnych uwag do jego treści. Punkt konsultacyjny pozwoli efektywnie budować wizerunek lokalnych Władz, otwartych na partycypacyjne metody zarządzania gminą.
Cele konsultacji: ◾jak najwcześniejsze i jak najszersze włączenie mieszkańców gminy w proces planowania przestrzennego; ◾edukowanie społeczeństwa w sprawach zagospodarowania przestrzennego, usprawnienie dialogu społecznego; ◾lepsze poznanie potrzeb mieszkańców i potencjalnych inwestorów, lepsze dopasowanie rozwiązań planistycznych do oczekiwań społecznych - zwiększenie akceptacji prowadzonych prac projektowych, pozyskanie społecznego zrozumienia dla projektowanych rozwiązań ( zmniejszenie liczby konfliktów).
Cele strategiczne partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym: ◾budowanie społeczeństwa obywatelskiego, budowanie poczucia współodpowiedzialności i sprawczości wśród mieszkańców; ◾budowanie wzajemnego zaufania i zrozumienia między sektorem publicznym ( samorządowym ) a obywatelskim ( społecznym); ◾wypracowanie dobrych praktyk z zakresu partycypacji społecznej.
Wprowadzenie dodatkowych (czyli „pogłębionych”) i nieobjętych ustawą, konsultacji pozwala zachować elastyczność w procesie projektowania planu, a także niwelować konflikty - poprzez ich rozwiązywanie jeszcze przed przeprowadzeniem wymaganej prawem dyskusji publicznej. Władze samorządowe Gminy Radzymin dążą do tego, aby pogłębione konsultacje społeczne stały się ważnym elementem budowania zaufania pomiędzy wszystkimi stronami uczestniczącymi w procedurze planistycznej oraz tworzenia rzeczywistych relacji partnerskich pomiędzy sektorem publicznym a społecznością lokalną. Zastosowanie różnych narzędzi i technik konsultacyjnych pozwoli na dobrą praktykę - partycypację społeczną w planowaniu przestrzennym. Uczestnictwo Gminy Radzymin w Projekcie pt. „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym ” pozwoli wypracować i wypromować w środowisku lokalnym „dobre praktyki” konsultacji oraz upowszechnić idę partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym.
Rola partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym.
Partycypować to znaczy uczestniczyć. Stąd też partycypacja społeczna oznacza uczestnictwo mieszkańców danego terenu w podejmowaniu decyzji, które ich bezpośrednio dotyczą, czyli wiąże się z zaangażowaniem społecznym w projektowanie przestrzeni. Ze względu na to, iż podstawą partycypacji jest partnerska współpraca pomiędzy sektorem społecznym i publicznym - partycypacja stanowi integralną część nowoczesnego zarządzania sferą publiczną.
Planowanie przestrzenne jest dziedziną, w której obecność konsultacji społecznych ma szczególnie znaczenie, ponieważ ustalenia planów miejscowych dotyczą żywotnych interesów zarówno całej społeczności lokalnej, jak i poszczególnych jej członków.
Opracowała: Halina Grzelak – kierownik Ref. Partycypacji i Polityki Społecznej w Urzędzie Miasta i Gminy Radzymin
Partycypacja w planowaniu przestrzennym - spotkanie otwarte na temat planu miejscowego części obrębu Nowy Janków
Aby plan miejscowy odpowiadał oczekiwaniom i rzeczywistym potrzebom społecznym - mieszkańcy Nowego Jankowa w Gminie Radzymin aktywnie włączyli się w procedurę planistyczną.
Partycypacja w planowaniu przestrzennym – spotkanie otwarte na temat planu miejscowego części obrębu Nowy Janków
W dniu 19 stycznia 2017 roku w Szkole Podstawowej w Ciemnem odbyło się spotkanie otwarte na temat zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego części obrębu Nowy Janków.
Spotkanie otwarte zostało zorganizowane i przeprowadzone w ramach projektu grantowego na realizację pogłębionych konsultacji społecznych aktów planowania przestrzennego pt. „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym”, dofinansowanego z Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój 2014 -2020; Oś priorytetowa II. Działanie 2.19 „Usprawnienie procesów inwestycyjno- budowlanych i planowania przestrzennego”. Władzom samorządowym Gminy Radzymin zależy na wysokim poziomie aktywnego udziału mieszkańców w jej życiu. Realizowany projekt ma przede wszystkim na celu zwiększenie roli partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym. Obecny na spotkaniu Burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński zachęcał przybyłych do uczestniczenia w zaplanowanych konsultacjach, do zgłaszania swoich opinii, propozycji i uwag - zarówno w ramach procedury formalnej, jak i w trakcie prowadzonych i wdrażanych dodatkowych narzędzi i technik konsultacyjnych - podkreślając wagę każdego głosu i każdej opinii w tej jakże ważnej dla gminnej społeczności kwestii.
Celem spotkania było stworzenie możliwości i przestrzeni do dyskusji, komentowania i swobodnej wymiany opinii oraz poszukiwania rozwiązań przez osoby i podmioty zainteresowanie planowaniem przestrzennym i tworzeniem warunków dla lokalnego rozwoju. Program spotkania miał przede wszystkim na celu dowartościowanie i upodmiotowienie strony społecznej procesu konsultacyjnego – zarówno każdego uczestnika spotkania, którego głos i wiedza nie pozostaje bez znaczenia, jak i grupy mieszkańców (wspólnotę), którzy spotkali się w celu wypracowania wspólnej wizji zagospodarowania części obszaru Nowego Jankowa. Uczestnicy spotkania mogli więc dowiedzieć jakie są podstawy prawne przy sporządzaniu planu, jak wygląda procedura „krok po kroku”, a także jaki jest zakres merytoryczny planu. Tym samym mogli lepiej zrozumieć procesy planistyczne i uświadomić sobie w większym stopniu swoją w nich rolę. Istotna część spotkania poświęcona została dyskusji na temat kierunków rozwoju Nowego Jankowa. Podstawą ożywionej wymiany zdań była zaprezentowana mieszkańcom wstępna koncepcja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Następnie mieszkańcy, na przygotowanych wydrukach map planistycznych oraz z wykorzystaniem ortofotomapy, przy merytorycznym wsparciu moderatora spotkania i pracowników Urzędu, mogli nanosić swoje pomysły, uzupełnienia i propozycje zmiany do projektu.
Moderowane spotkanie otwarte umożliwiło nawiązać dialog z mieszkańcami w tym ważnym obszarze zadań własnych gminy. Stanowiło autentyczną partnerską rozmowę, mającą w swoim założeniu uświadomienie wszystkim uczestnikom znaczenie współdziałania w projektowaniu przestrzeni. A wtedy już bardzo blisko do tworzenia klimatu współodpowiedzialności, gdzie „My i Oni” zostanie zrównane dla wspólnego ustalania kierunków rozwoju i budowania konkurencyjnego potencjału inwestycyjnego. Spotkanie wykazało także, jak bardzo ważne są wczesne konsultacje społeczne – ułatwiające w znacznej mierze cały proces planistyczny i przygotowujące społeczność lokalną do wypracowania i podejmowania często trudnych decyzji, wymagających społecznego kompromisu. Efektywny dialog społeczny pozwala także zapobiegać, bądź minimalizować konflikty oraz zyskać większą aprobatę społeczną dla nowych rozwiązań. Spotkanie otwarte można więc wskazać jako dobra praktykę skutecznego i szerokiego konsultowania planu miejscowego w początkach procesu partycypacyjnego. Jest to bardzo ważne, gdyż przestrzeń to bardzo ważne dobro wspólne i społeczność lokalna powinna mieć jak największy wpływ na jej kształtowanie. Mamy nadzieję, że wzajemna wymiana informacji i wspólne poszukiwanie jak najlepszych rozwiązań może nie tylko znacznie przyśpieszyć proces decyzyjny, ale i usankcjonować przyjęte rozwiązania planistyczne.
W spotkaniu wzięło udział prawie pięćdziesiąt osób. W głównej mierze wzięli w nim udział mieszkańcy Nowego Jankowa, a także Radni i Sołtysi.
Dziękujemy Wszystkim za przybycie i udział w spotkaniu. Składamy również serdeczne podziękowania Księdzu Proboszczowi z Parafii Helenów, Dyrekcji i Pracownikom Zespołu Szkolno- Przedszkolnemu im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem, a także Sołtysowi Nowego Jankowa za nieocenioną pomoc przy organizacji spotkania.
Opracowanie: Grzelak Halina - Kierownik Referatu Partycypacji i Polityki Społecznej Autor zdjęć: Anna Kotowska - Referat Partycypacji i Polityki Społecznej
Raport - spotkanie otwarte z 19 stycznia 2017 r.
Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym”
Realizacja rozszerzonych konsultacji społecznych projektu Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego części obrębu Nowy Janków:
PUNKT KONSULTACYJNY
Punkt konsultacyjny (terenowy) jest miejscem, w którym mieszkańcy będą mogli zapoznać się z materiałami konsultacyjnymi tj. projektem planu, złożyć swoje uwagi, przedyskutować z kompetentnymi osobami interesujące ich kwestie. Punkt konsultacyjny będzie zlokalizowany w miejscu, w którym przebywają mieszkańcy (będzie dostępny dla mieszkańców w miejscu ich zamieszkania ). Zakłada się działanie punktu 3 x po 6 godzin. W celu zwiększenia dostępności dla mieszkańców planuje się organizację punktu w soboty i w niedzielę.
Terminy konsultacji:
- 26 sierpnia 2017r. (sobota) w godzinach 14.00 -20.00 ( w czasie festynu integracyjnego)
- 16 września 2017 r. (sobota) w godzinach 10.00 -16.00
- 17 września 2017 r. (niedziela) w godzinach 12.00-18.00
Lokalizacja punktu: Nowy Janków, plac zabaw
W punkcie będzie obecny moderator /ekspert. Punkt konsultacyjny pozwoli więc na uzyskanie opinii od osób, do których trudno jest dotrzeć z informacją o konsultacjach (np. osobom starszym, niepełnosprawnym, mającym kłopoty z dotarciem do siedziby Urzędu), bądź słabo zmotywowanych do wzięcia udziału w konsultacjach. Będzie także efektywnym instrumentem edukacyjnym o przedmiocie konsultacji.
Dzięki wykonanym w ramach projektu foto realistycznym wizualizacjom urbanistycznym miejscowego planu dla części obrębu Nowy Janków - dwóch z lotu ptaka i jednej z „perspektywy człowieka” ( w załączeniu) – będzie również możliwość „zobaczenia” jak w konsekwencji przyjętego planu będzie wyglądał Nowy Janków w przyszłości. Mamy nadzieję, iż przedstawione w punkcie wizualizacje urbanistyczne zobrazują w sposób efektywny intencje projektantów. Ponadto zaangażowany ekspert będzie przekazywał – co bardzo ważne „bez żargonu planistycznego” - informacje o projekcie planu oraz omawiał projektowane rozwiązania planistyczne w oparciu o przeprowadzone analizy środowiskowe, a także będzie wskazywał rozwiązania preferowane oraz zbierał uwagi w sprawie. Tym samym mieszkańcy w większym stopniu będą mogli bardziej dostrzec bezpośredni wpływ planowania przestrzeni na ich życie, a plan miejscowy okaże się dla nich „czymś więcej” niż abstrakcyjnym dokumentem złożonym w urzędzie.
Podstawowym zadaniem tej formy konsultacji społecznych jest więc przedstawienie jak największej liczbie mieszkańców Nowego Jankowa i pozostałych interesariuszy projektu planu oraz zebranie ewentualnych uwag do jego treści.
Punkt konsultacyjny pozwala budować wizerunek lokalnych Władz, otwartych na partycypacyjne metody zarządzania gminą. Technika jest skierowana do wszystkich zainteresowanych osób – mieszkańców gminy Radzymin, w tym w szczególności mieszkańców terenu objętego zmianą planu, mieszkańców okolicy terenu objętego projektem planu (właścicieli nieruchomości i gruntów sąsiednich), mieszkańców dalszych okolic. W grupie tej można wyróżnić osoby, które będą zaangażowane w proces konsultacyjny, tj. specjalistów i osoby prezentujące projekt planu, osoby obsługujące spotkanie pod względem materialno - technicznym.
Dlaczego warto uczestniczyć i być aktywnym w konsultacjach?
Procedura sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest nie tylko procesem projektowym, ale również prawotwórczym, gdyż dokument, który wówczas powstaje stanowi akt prawa miejscowego. Prawo przewiduje udział mieszkańców w planowaniu przestrzennym i określa jego minimalny zakres. Dlatego też szczególnie istotne jest zrozumienie przez nich uwarunkowań proceduralnych w sporządzaniu projektu planu, nawiązanie dialogu i tym samym dowartościowanie oraz upodmiotowienie strony społecznej procesu konsultacyjnego. Pozwala to na zapewnienie przejrzystości tworzenia planu i podnosi jego jakość.
Ważne! Uczestnicy tej formy konsultacji mogą formułować swoje uwagi oraz zadawać pytania ekspertom lub pracownikom Urzędu.
Jakie techniki konsultacyjne zostały już zrealizowane?
W ramach projektu „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym” miały miejsce następujące działania konsultacyjne:
- 19 stycznia 2017 r. zostało zorganizowane spotkanie otwarte, w którym uczestniczyło prawie 50 osób; podczas spotkania uczestnicy zapoznali się z tym jak wygląda procedura przygotowywani Planu, poznali planowane kierunki rozwoju Nowego Jankowa, wynikające ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, mogli zgłosić swoje uwagi i propozycje; podczas spotkania była rozdawana Broszura informacyjno – edukacyjna;
- w grudniu 2016 i styczniu 2017 zostały przeprowadzone ankiety:
- w formie wywiadów z 47 mieszkańcami;
- w formie internetowej, w której wzięło udział 87 osób.
Ankiety i wywiady pozwoliły mieszkańcom wypowiedzieć się tak na temat zawartości Miejscowego Planu jak i procesu konsultacji społecznych.
Z każdego z tych działań został sporządzony raport, który zawierał wszytki wnioski jakie do zmiany Miejscowego Planu zgłosili mieszkańcy. Raporty zostały przekazane projektantowi.
Część z wniesionych przez mieszkańców wniosków została uwzględniona w projekcie nowego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla Nowego Jankowa.
Na to czy dany wniosek mógł być uwzględniony wpłynęło przede wszystkim to czy był zgodny z obowiązującym prawem (w tym m.in. z Ustawą o Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym, Ustawą o samorządzie gminnym) oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Radzymin. Zgodność ze Studium jest konieczna bo to Studium wyznacza kierunki rozwoju przestrzennego gminy. Część zgłoszonych wniosków wyrażała sprzeczne potrzeby. Nie było zatem możliwe, aby je jednocześnie zrealizować. W projekcie zostały zaproponowane rozwiązania , które w optymalny sposób będą służyły lokalnej społeczności. W ten sposób powstał projekt zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, który został skierowany do uzgodnień i zaopiniowania przez Gminną Komisję Architektoniczno – Urbanistyczną oraz takie instytucje, jak na przykład: Wojewoda Mazowiecki, Zarząd Województwa, Wojewódzki Konserwator Zabytków, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej.
Aby móc podejmować kolejne działania wszytki instytucje, które uzgadniają i opiniują dokument muszą być pozytywne.
Wnioski wynikające z dotychczas przeprowadzonych działań: wykorzystanie nowych rozwiązań w zakresie technik i narzędzi konsultacyjnych już pozwoliło wielu naszym mieszkańcom zdobyć praktyczną wiedzę na temat ram prawnych i merytorycznych społecznego zaangażowania w procedurę planistyczną i zachęciło wielu z nich do wzięcia aktywnego udziału w procesie tworzenia planu. Reasumując można stwierdzić, iż przedmiotowy program pozwolił podejść do procedury planistycznej w sposób niestandardowy – partnerski, tak aby mieszkańcy mieli możliwość zdobycia odpowiedniej wiedzy o projekcie planu na poszczególnych etapach jego tworzenia.
Okazało się również, patrząc z perspektywy urbanisty, że nie wszystkie istotne dane można wyczytać z baz danych czy inwentaryzacji przeprowadzonej w terenie. Są bowiem sprawy ważne z punktu widzenia projektowania, o których najlepiej wiedzą tylko sami mieszkańcy. Zapytanie ich wprost okazało się niezwykle skuteczne, a osoby zaangażowane w procedurę planistyczna miały możliwość poznać przestrzeń oczyma jej użytkowników. Pozwoliło to ostatecznie przygotować lepszy dokument.Partycypacyjne projektowanie z mieszkańcami Nowego Jankowa to poznawanie przestrzeni oczyma jej użytkowników
Podstawy formalno- prawne prowadzonych działań:
Rada Miejska w Radzyminie, Uchwałą nr 236/XIX/2016 podjętą w dniu 21 marca 2016 r., zobowiązała Burmistrza Radzymina do opracowania zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla Nowego Jankowa. Przy sporządzaniu takiego dokumentu przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nakładają na gminę obowiązek konsultacji społecznych. Należy podkreślić, iż w ustawowym procesie sporządzania planu istnieją dwa zasadnicze etapy partycypacyjne. Pierwszy etap polega na zbieraniu wniosków przed rozpoczęciem projektowania, które rozpatruje się tworząc część tekstową i graficzną planu. Drugi etap tworzą konsultacje polegające na wyłożeniu do publicznego wglądu projektu planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko jego ustaleń. Etap ten obejmuje również otwarte spotkanie (dyskusję publiczną) oraz zbieranie i rozpatrywanie uwag. Należy przy tym podkreślić, iż przytoczona wyżej ustawa wyznacza minimalny zakres działań konsultacyjnych, które samorząd gminny musi zrealizować, żeby procedura planistyczna została uznana za zgodną z prawem. Na podstawie dotychczasowego doświadczenia można pokrótce zdiagnozować podstawowe lokalne problemy związane z prowadzeniem konsultacji w planowaniu przestrzennym. Należą do nich przede wszystkim: brak podstawowej wiedzy uczestników konsultacji na temat treści planu oraz nieprzystępna dla mieszkańców forma dokumentu. W związku z tym Władze Gminy Radzymin postanowiły zrobić znacznie więcej niż to wynika z przytoczonej ustawy.
Chcąc jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców Gmina przystąpiła do projektu grantowego „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym”, realizowanego przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój 2014-2020 Oś priorytetowa II. Działanie 2.19 „Usprawnienie procesów Inwestycyjno- budowlanych i planowania przestrzennego”. W ramach przedmiotowego projektu grantowego są realizowane pogłębione konsultacje społeczne dokumentu „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego części obrębu Nowy Janków na terenie Gminy Radzymin ” według opracowanego przez pracowników Urzędu Indywidualnego Planu Konsultacji.Otrzymany grant daje możliwość sfinansowania znacznie szerszych konsultacji społecznych niż wymaga to prawo, a ponadto pozwala na skorzystanie z wiedzy i doświadczenia konsultantów ds. planowania przestrzennego i konsultacji społecznych, zatrudnienia profesjonalnego moderatora spotkań oraz opracowania materiałów informacyjno – edukacyjnych.
Dzięki udziałowi Gminy Radzymin w Programie „Nowa jakość konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym” są możliwe znacznie szersze ( niż przewiduje ustawa) działania - takie jak realizacja techniki konsultacyjnej pn. punkt konsultacyjny.
Grzelak Halina
Referat Partycypacji i Polityki Społecznej
Urzędu Miasta i Gminy Radzymin
Urząd Miasta i Gminy Radzymin, Pl. T. Kościuszki 2, 05-250 Radzymin, woj. mazowieckie
tel.: +48 22 667 67 67, fax: +48 22 667 68 99, e-mail: umig
radzymin [dot] pl,
www.radzymin.pl
